Samen leven met autisme: verbaas u niet, verwonder u slechts!

Hoewel ik ook veel mensen hoor zeggen erger u niet, verwonder u slechts!, houd ik het bij verbaas en verwonder. Voor mijn gevoel spreekt hier in ieder geval positiviteit uit.

Het is eigenlijk een uitnodiging om zaken letterlijk te nemen volgens de spreekwoorden uitleg. Je te verwonderen over hoe zaken lopen. Kleine kinderen zijn vaak heel verwonderd over dingen. Zij benaderen zaken die ze niet goed snappen met die verwondering en vragen zich af “hè?!, hoe zit dat, wat gebeurt hier nu, waarom, hoe dan?” Ik vraag regelmatig mijn coachees om hun problemen eens te benaderen vanuit het oogpunt van een kind. Wat ik daarmee zeggen wil is om het te benaderen alsof je het voor de eerste keer ziet. Met verwondering dus.

Deze verwondering zorgt namelijk voor een nieuw en wellicht een ander perspectief. Door je niet te ergeren, niet te verbazen maar jezelf de ruimte te geven om het te onderzoeken, antwoorden te vinden op die vragen van hè, hoe, wat, waarom geef je jezelf en de ander de ruimte om antwoorden te vinden. Zou het zomaar kunnen zijn dat je de wereld anders gaat bekijken, vanuit een ander perspectief.

Verwondering in autisme

Ondanks dat ik al meer dan 28 jaar samen ben met mijn man en we nu ruim drie jaar weten van zijn autisme en daar allebei veel over hebben geleerd, zijn er zeker momenten waarop ik mij nog verwonder in hoe autisme het gedrag van mijn man kan beïnvloeden.

Vaak zijn het kleine dingen waar ik mij over verwonder. Zo gebeurde het laatst dat we ons aan het einde van de middag aan het klaar maken waren om nog even te gaan lopen. Mijn man had zijn dopper (je weet wel zo’n plastic navulbare drinkfles) met drinken op de room divider neergezet (deze kast staat halverwege de keuken en de gangdeur naar buiten) zodat hij hem niet zou vergeten. Om vervolgens naar de gangdeur te lopen zonder die dopper mee te nemen. Ik sta te kijken in de woonkamer en hij zegt: “Kom je ook?” Dan wijs ik naar zijn dopper en hij zegt “oh ja, bijna vergeten.”

Op een dergelijk moment verbaas of erger ik mij niet meer, maar verwonder mij en vraag mijzelf af hoe het nu kan dat hij het ene moment die dopper neerzet, zich omdraait en het volgende moment dat ding volledig vergeet?

Bekijk het geheel

Wat ik geleerd heb als het gaat om het autisme bij mijn man en het begrijpen van wat er gebeurt, is om situaties niet meer als afzonderlijke momenten te zien, maar om situaties in het geheel van de dag te bekijken.

Zo ook op dit moment, waarbij ik mij dus even verwonderde: “hè, hoe kan hij nou zo snel vergeten dat hij die dopper daar heeft neergezet om mee te nemen?” Wat was er die dag gebeurd?
Nou is het geval dat mijn man sinds kort weer volledige aan het werk is. Hij heeft een flinke tijd in de ziektewet gezeten en heeft een lange periode nodig gehad om te re-integreren. Dit is gelukkig gelukt met inspanningen van zichzelf maar zeker ook van het bedrijf waar hij werkt en zijn leidinggevende. Wat heeft geresulteerd dat hij nu in een nieuw team aan de slag is. Nieuw team betekent nieuwe mensen, nieuwe systemen. En ook weer 32 uur aan de slag. Kortom op het moment wordt weer de volledige aandacht van mijn man gevraagd. Dit vergt veel inspanning. Vandaar dat we ook proberen elke dag even een stuk te lopen. Dit zorgt voor de nodige ontspanning, of zoals we het ook noemen “de-compressing”.

Echter op het moment dat mijn man dus een drukke werkdag heeft gehad met verschillende vergaderingen via TEAMS en wij dan vrij direct na de officiële werkdag gaan lopen, tja dan zijn nog niet alle mappen dicht. En dan snap ik dat die dopper vergeten wordt.

Mappen*

Mensen die bekend zijn met autisme weten waarschijnlijk wel wat er bedoeld wordt met ‘mappen’.
Voor degene die dat niet weten: Op het moment dat iemand met autisme met een taak bezig is heeft hij daar alle aandacht voor. Het is niet aan te raden om wanneer die persoon midden in zijn taak zit te vragen om wat anders te doen. Stel dat de taak is om af te wassen, ik noem maar wat. Dan wordt de map ‘afwassen’ geopend en gaat hij aan de slag. Vraag je dan tussendoor om ook even de vuilnis buiten te zetten, dan kan het zijn dat die taak niet begrepen wordt of zelfs niet gedaan wordt. Hij heeft namelijk op dat moment de map ‘afwassen’ openstaan en heeft daar zijn aandacht voor. Voordat hij die andere taak kan doen, moet eerst de map ‘afwassen worden afgesloten. Pas op het moment dat de map is afgesloten is er weer ruimte om een nieuwe taak te ontvangen.

Nu is het zo dat mijn man eigenlijk wel 1 of 2 taken tegelijk kan doen. Liever niet, maar als het moet dan lukt het wel. Maar wanneer hij een hele drukke werkdag achter de computer heeft gehad en we meteen daarna in de actiemodus stappen om te gaan lopen... tja dan snap ik heel goed dat die dopper op de room divider blijft staan. De map ‘werken’ was nog niet helemaal afgesloten. Zeer waarschijnlijk hadden we ook nog met een stukje overprikkeling te maken.

Begrip

Natuurlijk zit er wel eens een dag tussen dat ik diep zucht en met mijn ogen rol bij een dergelijke actie als van de dopper of niet reageren op een vraag. Dat komt omdat ik, als partner van, ook maar een mens ben en soms zelf een hele drukke dag heb gehad. Maar het begrip over autisme en het ontdekken hoe het bij mijn man werkt heeft er wel voor gezorgd bij mij dat ik mij niet meer zo vaak erger of verbaas. Maar dat ik mij slechts verwonder.

Wellicht ben jij ook partner van en zitten jij en je partner net in de fase van het autisme diagnose traject en zijn jullie aan het ontdekken wat autisme is? Kijk dan eens bij mijn andere blogs waar meer uitleg over autisme staat.


Heb jij als ‘partner van’ behoefte om eens met een andere ‘partner van’ te praten die ook nog eens coach is? Neem gerust contact met mij op. Dan maken we een afspraak om te gaan wandelen en te praten:
contact@apcoachingtraining.nl
06 - 5137 0339

*daar waar hij/hem/zijn staat kan ook zij/haar gelezen worden

Met warme groet,

Astrid