Van negatieve gedachten naar positieve gedachten. Ik vertel je hoe je dat kunt doen.

Wellicht herken je ze wel, die belemmerende overtuigingen:

• Dat lukt mij nooit
• Mijn idee wordt toch nooit aangenomen
• Ik krijg die baan toch niet
• Bij mij gaat het altijd fout
• Ik word altijd ziek
• Zie je wel, ik mag gewoon niet gelukkig zijn
• Ik ben niet goed genoeg

Een belangrijk kenmerk van belemmerende overtuigingen is dat er wordt uitgegaan van het negatieve. De woorden nooit, niet en altijd komen vaak voor. En dat is niet helemaal onlogisch omdat belemmerende overtuigingen vaak ontstaan vanuit stressvolle situaties en nemen vervolgens een plek in, in je onderbewustzijn.

Herhaling van gedrag

Je kunt het als volgt zien: de overtuiging die je hebt is een soort samenvatting geworden van de situatie die niet volgens verwachtingen verliep. Die situatie was zeer waarschijnlijk ook nog eens stressvol voor jou. Wat er gebeurt, is dat je als het ware blijft plakken aan die stressvolle situatie. Je blijft de situatie herhalen. De overtuiging die daarbij is ontstaan, bijvoorbeeld de gedachten “zie je wel ik krijg toch nooit dat werk allemaal af”, zorgt iedere keer weer voor stress.

Er ontstaat wat ze noemen een ‘selffulfilling prophecy’: je krijgt wat je denkt en wat je verwacht. Je krijgt bevestiging van de stressovertuiging. Vervolgens wordt dit in je onderbewustzijn opgenomen als de actie te nemen wanneer een dergelijke stresssituatie zich voordoet. Je onderbewuste neemt je beslissing voor je over. Je onderbewustzijn neemt je functioneren over. Op het moment dat jouw overtuiging is dat jij altijd te laat bent, dan zal jij ook altijd te laat komen.

Ondersteunende overtuiging

Zijn je overtuigingen behulpzaam, dan verloopt je leven op rolletjes; zijn je belemmerende overtuigingen aan zet dan creëer je situaties die je eigenlijk wil voorkomen, aldus Marina Riemslach, schrijfster van het boek ‘Jezelf ontstressen in minder dan vijf minuten’.
Je hebt er dus alle belang bij om alleen ondersteunende overtuigingen te hebben, als het gaat om omgaan met situaties, omgaan met jezelf en met anderen. Het gaat erom dat de informatie die vanuit je onderbewuste komt gebaseerd is op de werkelijkheid en niet op de aannames die jij gecreëerd hebt over de situatie en/of persoon. Zorg ervoor dat je onderbewuste de juiste informatie heeft die past bij ondersteunende overtuiging. Zodat je van de overtuiging “ik ben altijd te laat” gaat naar de overtuiging “ik ben altijd op tijd”.

Het doel is dan dus om geen belemmerende gedachten meer te hebben. Het klinkt zo simpel en het is eigenlijk ook zo simpel, alleen om daar te komen vraagt werk van jou. Wat ik al eerder noemde is het van belang om de informatie die in je onderbewuste zit aan te passen. Hier is een hele simpele oefening voor. Het werk zit hem dan ook niet in de oefening, het werk zit hem in de herhaling. Jij hebt waarschijnlijk al vele jaren bepaalde overtuigingen, houdt er dan ook rekening mee dat je die niet in 1 middag allemaal omgezet hebt naar ondersteunende overtuigingen. Maar laat je ook niet weerhouden om er mee bezig te gaan.

De oefening

De oefening komt uit de Rationeel-Emotieve Therapie (RET) en gaat er in de basis om te kijken naar jouw gedachten, deze gedachten uit te dagen om vervolgens zelf effectieve, ondersteunende nieuwe gedachten te formuleren. De ACBDE oefening
• A - Je beschrijft in detail de Aanleiding, gebeurtenis waarin jouw belemmerende overtuigingen spelen
• C - Je beschrijft de Consequenties van die gebeurtenis. Wat was je gedrag, wat voelde je, wat was je fysieke reactie tijdens de gebeurtenis?
• B - Je beschrijft in detail je gedachten (Belief) naar aanleiding van de gebeurtenis. Wat zijn nu jouw belemmerende opvattingen, welke gedachte roept welke emotie op, welke niet-productieve kerngedachte ligt daaronder?
• D - Vervolgens ga je in Discussie met je gedachten. Je daagt ze als het ware uit. Daarbij stel je jezelf de vragen: klopt het feitelijk wat ik nu tegen mijzelf zeg? Is de gedachte logisch? En heel belangrijk: helpen deze gedachten mij om mijn doel te bereiken?
• Vervolgens beschrijf je voor jezelf het gewenste gevoel en gedrag wat je zou willen laten zien in de situatie die je bij A beschreven hebt. Om dan de laatste stap van de oefening te doen.
• E - Effectieve nieuwe gedachten. Op dit moment formuleer jij een productieve (nieuwe) gedachte en ga je kijken en beschrijven hoe je het nieuwe gedrag, de nieuwe gedachten kan oefenen in je dagelijkse leven

Stressgedrag

Met dat wij belemmerende gedachten hebben over bepaalde situaties waarin wij belanden, zo gebeurt het ook dat wij belemmerende gedachten hebben over bepaalde personen. Je kent vast wel die collega die “altijd raar doet”.

Wij zijn geneigd om de ervaringen die je met iemand hebt opgedaan, toe te schrijven aan de persoonlijkheid of karakter van die persoon. In plaats van te denken ‘ die persoon handelt in stress’, denk je dat die persoon zo is. Terwijl dat duidelijk is dat in stress iemand dingen zegt die niet correct zijn. Stress zorgt immers voor lichamelijke reacties en voor het zogenaamde ‘stresseffect’ (vechten, vluchten of verstarren). En dat heeft veel meer met de stress dan met de persoon zelf te maken. Dat doe jij immers ook. En hoewel sommige uitingen van stress typisch bij jou horen, ben jij niet je stressgedrag.

Hoe kan je omgaan met het stressgedrag van iemand anders? Je rekent de persoon zijn stressgedrag niet aan. Je ziet de omstandigheden waarin iemand bepaald gedrag vertoont als gebeurtenissen die stress gerelateerd zijn. In angst of woede of stress, in deze unieke omstandigheden, heeft deze persoon zich zo gedragen.

Herken gedragsstijlen

Wat mij, naast de RET oefening, ook heel erg geholpen is mijn kennis over de verschillende gedragsstijlen of gedragsvoorkeuren (volgens de DISC methode) die er per persoon kunnen zijn. Weten wat jouw voorkeursgedrag is wanneer jij in de stress schiet, maar ook weten wat het voorkeursgedrag van anderen is, zorgt ervoor dat jij ook weer beter kan inspelen op situaties en personen beter kan begrijpen.

Wanneer je kennis hebt van de DISC profielen weet je bijvoorbeeld welke valkuilen er zijn voor verschillende gedragsstijlen. De valkuil is vaak waar we instappen op het moment dat we in een stress situatie zitten. Wanneer ik naar mijzelf kijk weet ik dat ik een heel hoog scoor op C, consciëntieus gedrag. Mijn valkuil daarin is dat ik o.a. het werk in eigen handen wil houden. Ik weet nog dat mijn belemmerende gedachte was, “Ik kan het werk niet uit handen geven want dan gaat het fout”. En als iemand anders het dan een keer moest doen omdat ik afwezig was, tja dan ging het inderdaad soms niet helemaal goed. Dat dit kwam omdat ik die andere persoon niet goed had opgeleid om de activiteiten te doen kwam op dat moment niet in mij op. Mijn gedachten waren “ zie je wel, alleen ik kan het doen. Die ander kan het niet.”

Het besef dat dit mijn valkuil is en mijn belemmerde gedachten omzetten naar een ondersteunende overtuiging zoals “Ik hoef niet altijd alles zelf te doen, ik mag best om hulp vragen” heeft mij veel rust en minder stress gegeven.

Zelf aan de slag

Wanneer je nu nog aan het lezen bent herken je jezelf waarschijnlijk in het hebben van die belemmerende gedachten. Ervaar je wellicht ook dat de belemmerende gedachten jou tegenhouden in je ontwikkeling binnen je vak/functie of zelfs als mens. En dat je nieuwsgierig bent naar hoe je dit kunt aanpakken.

Dat kan dus zoals je gelezen hebt. Het vraagt echter wel dat jij zelf daarmee aan de slag gaat. Maar zoals gezegd hoef je dit niet alleen te doen. Zou je graag samen willen oefenen met de RET oefening? Of zou je meer willen weten over de DISC gedragsstijlen en hoe die je kunnen helpen met de aanpak van je belemmerende gedachten?

Neem gerust contact met mij op via 06 - 5137 0339 of via het contactformulier op deze website voor het maken van een belafspraak waarin wij als eerste gaan kennismaken en bespreken wat ik eventueel voor je kan betekenen. Hier zijn verder geen kosten aan verbonden.

Met warme groet,

Astrid

Gebruikte bronnen

• Jezelf ontstressen in minder dan vijf minuten, Live the connection, Marina Riemslach, 2018
• Moeten maakt gek, Albert Ellis en Wouter Bax, 2013
• Handboek coachen bij stress en burn-out, Annita Rogier, 2017
• Coachen als professie, Ien G.M. van der Pol, 2017