Autisme binnen een relatie: een driehoeksverhouding

“Ik bel want ik heb het gevoel dat ik gek word. Ik krijg maar geen hoogte van mijn man. We hebben perioden dat het goed gaat, dat we met elkaar over dingen kunnen praten, dat ik ook echt het idee heb dat hij actief deelneemt aan onze relatie. Maar het is steeds vaker zo dat ik voel dat ik alleen sta in deze relatie. Hij interesseert zich niet voor wat ik doe of leuk vind, alles moet op zijn manier gebeuren en ik heb het idee dat ik het in zijn ogen ook gewoon niet goed kan doen. Er is iets aan de hand maar ik weet niet wat. Naar buiten toe merkt niemand wat. Ik kan er dus ook met niemand echt over praten. Ondertussen ben ik moe van het op mijn tenen lopen, niet weten wie ik zal aantreffen. Mijn lieve man waar ik verliefd op ben geworden of die andere man die hij over de jaren heen is geworden.”

Die andere man

Dit is het verhaal van een vrouw die vermoedt dat haar man op het autisme spectrum zit. Eén van de vele verhalen die ik hoor tijdens mijn werk als autismecoach en als medewerker bij de Nederlandse Vereniging voor Autisme. Ze belt om te vragen of het aan haar ligt of dat ze wellicht toch niet gek is. Op het moment dat er (nog) geen officiële diagnose is, is er die onduidelijkheid.

Als je een relatie hebt met iemand die op het autisme spectrum zit, kan je dat al jaren het gevoel geven dat er iets niet klopt.
In het begin van de relatie valt het vaak niet zo op. Het begint op te vallen wanneer er grote wijzigingen in het leven plaatsvinden. Dit kan bijvoorbeeld de geboorte van de kinderen zijn, of zelfs zoiets als een grote verhuizing of wisseling van werk. Zeker als die wisseling niet geheel vrijwillig is gegaan, maar bijvoorbeeld door een reorganisatie. Als partner van heb je het gevoel dat je te veel vraagt en/of dat je van alles verkeerd doet. 
Je kunt het gevoel krijgen dat je in een driehoeksverhouding zit. Dat je getrouwd bent met de man waar je verliefd op ben geworden en die in het begin van jullie relatie aandacht voor je had. Hij gaf je het gevoel speciaal te zijn, hij was heel lief en ook trouw aan zijn beloftes. Maar dat er ondertussen een andere man is bijgekomen die niet echt tactvol is, kan opgaan in zijn eigen hobby (en dan zijn gezin volledig kan vergeten) en het runnen van het huishouden aan jou overlaat.

De diagnose en dan

Wanneer er dan een diagnose autisme wordt gesteld kan dit in eerste instantie voor opluchting zorgen. Het besef “Zie je wel ik ben niet gek, het ligt niet aan mij.” En de hoop dat er nu ook wat mee gedaan kan worden.
Regelmatig hoor ik ook de partner van zeggen: “na de diagnose had ik het gevoel dat ik moest rouwen”. En dat is niet zo gek. Vaak is er eerst het besef. De symptomen van autisme zullen sneller en beter herkend gaan worden. Situaties worden nu anders uitgelegd. Ook zullen situaties uit het verleden een nieuwe betekenis krijgen. 
Daarnaast is er het besef dat het nooit over zal gaan, wat vaak ook veel verdriet kan geven bij de partner. Verwachtingen over relaties moeten worden bijgesteld. Aanpassingen die van de partner moeten komen terwijl het ‘afwijkende’ gedrag daar niet vandaan komt. Dit is vaak een fase van rouw waar je als partner doorheen gaat. Je voelt op dat moment van alles: ontkenning, woede, verdriet en uiteindelijk zal er een vorm van acceptatie komen.
Die acceptatie is belangrijk. Niet alleen voor jullie relatie maar zeker ook voor jezelf, als partner van. Door de acceptatie kan je open staan om te leren wat autisme is, wat het betekent voor jouw man om een autistisch brein te hebben. En het geeft je ook duidelijkheid dat bepaald vertoond gedrag niet een afspiegeling van jou kunnen is, maar een afspiegeling van zijn kunnen. Op het moment dat er bij beide acceptatie over het autisme is, kunnen jullie gaan werken aan hoe autisme een plek gaat krijgen in jullie relatie. Daarmee zeg ik niet dat het altijd makkelijker wordt. En ook niet dat jij je nooit meer alleen zult voelen in de relatie.

Tips

Het is daarom van belang als partner van dat jij iemand hebt met wie je een goede emotionele binding hebt. Een vriendin met wie je kunt praten, bij wie je jouw gevoelens kunt neerleggen. En vooral dat die vriend of vriendin geen oordeel velt.

Sluit je aan bij een lotgenotencontactgroep. Ga het gesprek aan met andere partners van. De herkenning en de erkenning die je daar ontvangt is heel belangrijk voor je eigen acceptatie.

Blijf jezelf voor ogen houden dat jullie samen je relatie vormt, er is geen driehoeksverhouding. Die “andere man” is onderdeel van de man waarop je verliefd bent geworden. De man van wie je hopelijk nog steeds evenveel houdt.

En, heel erg belangrijk, zorg dat je een eigen passie hebt. Wat vind jij leuk om te doen? En ga dat dan ook doen. Maak daar afspraken over met je man dat hij weet wanneer jij jou ‘me-time’ hebt. 

Met warme groet,

Astrid