Samenleven met autisme: Herken de bloem achter de cactus!

"Wat moet ik doen? 
Ik vind iemand heel erg leuk maar ik heb het vermoeden dat hij autisme heeft. 
Moet ik aan deze relatie beginnen of niet? 
Het is toch zo dat mensen met autisme geen empathie kennen? 
Ik ben zo bang dat ik mij alleen ga voelen in de relatie. Wat zou jij adviseren?”

Dit is een samenstelling van verschillende vragen die binnenkomen bij de informatie en advieslijn van de NVA, waar ik als vrijwilliger de telefoon beantwoord. Maar het zijn ook vragen die mij als autismecoach gesteld worden.

Verwachtingen

Mensen vragen mij om advies als het gaat om samen leven met iemand met autisme. En dat advies is best lastig te geven. Want heb je één iemand ontmoet met autisme, heb je iemand ontmoet met autisme. Dus ik vraag dan altijd door en probeer de situatie te begrijpen. Daarbij vraag ik ook altijd wat de vragensteller weet van autisme. Of zij weten wat er gebeurt in de hersenen van iemand die op het autisme spectrum zit.

Ik denk namelijk dat een groot gedeelte van het slagen van je relatie ligt in het begrijpen van je partner. Waarom reageert hij* zo? Kunnen we er samen over praten? Wat mag en kan hij van mij verwachten? Wat mag en kan ik van hem verwachten?

En om die verwachtingen gaat het juist. Op het moment dat je in een relatie met autisme stapt, is het belangrijk om bepaalde verwachtingen bij te stellen. Het is inderdaad zo dat het stuk empathie bij mensen met autisme minder is ontwikkeld. Vele sociale vaardigheden duren langer voordat ze aangeleerd zijn (zie ook mijn vorige blog). En vaak is het ook niet meer dan dat: iets wat ze hebben aangeleerd. Er zit niet echt een gevoel bij. 

Zo heb ik bijvoorbeeld mijn verwachting dat mijn partner een romantische verrassing voor mij regelt losgelaten. Voor mij geen romantisch verrassingsweekendje weg helemaal geregeld door mijn man. Hij houdt namelijk niet van verrassingen en kan zich niet indenken dat iemand anders dat dan ook leuk zou vinden. Weet je wel hoeveel stress dat oplevert, niet weten wat er gaat gebeuren! 

De bloem achter de cactus

Maar dat betekend niet dat de partner met autisme zijn affectie helemaal niet toont. Het gebeurt alleen vaak op een andere manier dan dat er verwacht wordt vanuit de samenleving.
Ik moet bijvoorbeeld denken aan een voorbeeld wat ik gehoord heb tijdens een lezing van Colette de Bruin (Geef me de 5) waarin zij vertelt over haar vader die een cactus voor haar moeder meenam na de geboorte van Colette. Jaren later vraagt Colette aan haar vader waarom hij in vredesnaam een cactus voor haar moeder had meegenomen in plaats van een mooie grote bos bloemen. Zijn antwoordt was: “Een cactus heeft weinig verzorging nodig. Je moeder had het al druk genoeg met de zorg voor jou, dus als ik dan bloemen of een plant had gegeven had ze daar ook nog voor moeten zorgen. Een cactus hoeft maar heel weinig aandacht en die groeit en bloeit toch wel.”

Op zijn manier was de vader van Colette heel attent naar zijn vrouw toe. Hij had wel degelijk nagedacht over het cadeau wat hij had meegenomen. Het cadeau past niet in de verwachting van de maatschappij, maar is zeker met een bepaalde affectie gegeven. De cactus is het equivalent van een bos bloemen. 

Advies

Ik had het in het begin al gezegd: wil je een relatie met autisme laten slagen dan gaat het zeker om het loslaten van bepaalde verwachtingen. En zoek de dingen op die jullie samen verbindt. Er is een moment geweest dat je verliefd op hem bent geworden. Er zijn eigenschappen (van je geliefde) waarvoor je bent gevallen. Kijk of je dat weer voor ogen kunt halen, blijf dat onthouden. Bekijk hoe je dat kunt terug laten komen in jullie relatie.

Toen mijn man en ik al een paar jaar bij elkaar waren, kwamen we erachter dat we allebei van country muziek houden. In ieder geval hebben wij naast een eigen muzieksmaak ook vele artiesten die wij samen leuk vinden. Maar de countrymuziek is iets wat ons bindt. Waar we altijd op terug kunnen vallen. Zo zijn er nog meer dingen. Het gaat erom dat je in moeilijkere tijden die dingen die jullie verbindt weer naar voren kunt halen.

En zo krijg ik geen verrassingsweekendje weg, maar wel een man die ervoor zorgt dat de nieuwste cd van onze favoriete countryband op de usb stick in de auto staat.

Laat bepaalde verwachtingen los en kijk of je de bloem achter de cactus kunt herkennen.


* Daar waar hij/zijn/hem staat kan ook zij/haar gelezen worden

Met warme groet,

Astrid